Wat ik leerde over leren

Uit belangstelling over hoe ik mijn pleegkinderen het beste kon helpen bij hun schoolwerk ging ik in Antwerpen mijn leraren diploma halen. In de avonduren, naast een veeleisende baan. Vond dat leuk. Ging opdrachtgever voor een project hij de Hogeschool Rotterdam zijn en rolde zo in het docentenvak. Rest is geschiedenis. Waar je hier meer over kan lezen.

De pagina’s hieronder gaan je een beeld geven hoe ik geleerd heb dat je naar onderwijs kan kijken en ook welke voorkeuren ik daar zelf in heb en welke keuzes ik maak terwijl ik met mijn docenten werk bezig ben.

Samen de weg, een weg, jouw weg, mijn weg leggen?

Rudolph Regter en samen de weg leggen.

Verder…

Tijdens een studie in 2017-2018 heb ik me verdiept in de historie van onderwijs. Hieronder daarvan een overzicht. [Voeg hier mijn YouTube in]


Didactische werkvormen en hun toepassing

Tijdens de colleges in Antwerpen ben ik getraind in het toepassen van 21 didactische werkvormen met in aansluiting de 8 didactisch principes. Ik maakte daar een uittreksel van en paste die toe in mijn lessen. Hieronder beschrijf ik de principes.

1. Het motivatieprincipe of belangstellingsprincipe

  • Het principe houdt in dat je de onderwijsleersituatie zo organiseert, dat je leerlingen graag leren. Met ander woorden dat leerlingen betrokken zijn bij de les. En een voorwaarde tot betrokkenheid is dat leerlingen zich goed voelen in de klas.

2. Het aanschouwelijkheidsprincipe

  • Het principe houdt in dat nieuwe leerinhouden door middel van de zintuigen moeten worden waargenomen. Denk niet alleen aan visuel ervaringen, maar ook aan waarneming door andere zintuigen.

3. Het activiteit principe

  • Het principe houdt in dat je leerlingen geen passieve rol toebedeelt, maar dat ze zo actief mogelijk aan het onderwijsleerproces kunnen deelnemen.
  • De psychologische fundering komt uit de motivatiepsychologie: de mens is nieuwsgierig, wil bezig zijn, wenst te exploreren, te construeren.
  • Belangrijk is het de activiteit op zo een manier voor te stellen dat deze door je leerlingen als zinvol ervaren worden.

4. Het integratieprincipe

  • Het integreren van de leerstof wil zeggen dat de stof in het geheugen opgeslagen wordt en ook deel gaat uitmaken van de gehele persoonlijkheid van je leerling.
  • Nieuwe leerstof wordt beter onthouden als ze enerzijds ingebed wordt in de reeds bestaande geheugeninhouden, anderzijds door de stof goed te structureren.

5. Het herhalingsprincipe

  • Het is nodig dat je de leerstof en lesdoelen voor je leerlingen voldoende worden herhaald om een goed en blijvend leerresultaat te bereiken. Herhaling en oefening zijn verwante begrippen: kennisgeven herhaal je, vaardigheden oefen je.

6. Het beperkingsprincipe

  • De leerstof moet worden beperkt tot de essentie. De rest kan eventueel gezien worden als uitbreidingsleerstof. 
  • Het beperken tot de relevante gegevens wakkert de motivatie aan en deze is bijna het belangrijkste om een hoog leerrendement te creĆ«ren.
  • Exemplarisch onderwijs is een onderwijsvorm die bij het aanbieden van leerstof sterk bezig is met het beperkingsprinciep. Het geeft telkens een case (voorbeeld) en de leerlingen moeten zelf het geleerde in de ene situatie toepassen in andere (gelijkaardige) situaties (transfer).

7. Het geleidelijkheidsprincipe

  • De leerstof bied je het beste aan op een geleidelijke manier. 
  • Het GAS principe is hier een goed voorbeeld van: Geheel (globaal), dat men vervolgens Analyseert (analyse) en systematisch uitdiept. Uiteindelijk keert men terug tot de totaliteit door het Synthetiseren (synthese) van de behandelende leerstof..

8. Het individualisatie- en zorgverbredingsprincipe

  • Leerlingen zijn niet gelijk. Ze kunnen verschillen inzake begaafdheid, taalbeheersing, tempo, interesse, cultuur, motivatie, leerstijl, concentratievermogen etcetc. De maatregelen om hieraan tegemoet de komen, noemen we differentiatie.

De serie werkvormen die er zijn zie je hieronder

Werkvorm

Doceren

Vertellen

Onderwijsleergesprek

Het leergesprek of evaluatie gesprek

Klasgesprek of kringgesprek

Groepsdiscussie of probleemoplossend gesprek

Probleemgestuurd onderwijs

Practicum / demonstratie

Zelfstudie pakket

Opdrachten

Contractwerk

Hoekenwerk

Groepswerk

Puzzelstukmethode

Brainstorm

Educatieve spelen

Simulatiespel

Rollenspel

Gevalsmethode (casestudy)

Projectonderwijs

Excursie