Strategisch management is overal nodig. Shell bestuderen wellicht wat saai, dit even anders. Had studenten van de DEA in de klas, denk ook wel eens van de andere kant. Dit boek heb ik in 2017 gelezen en wilde er toen een cursus rond maken. Mijn studenten toen dachten dat ik gek was, lessen met als materiaal dingen uit de narcotica handel of wapenhandel…… Ik dacht dat moet aanspreken. Maar toch niet gedaan. Nu ik met strategisch management bezig ben het het lesprogramma daar, dacht ik weer aan het boek terug. Samen met de dikke pil die de biografie van Al Capone is. Ga er nu echt een lesdeel aan besteden!

Over het boek

Kartels zijn bedrijven die bestaan ​​aan de ondernemende illegale zijde van het kapitalisme. De schrijver Wainwright schrijft hier een goed boek om te laten zien dat kartels georganiseerd zijn net als bedrijven. Met veel van dezelfde uitdagingen als hun ‘bovengrondse tegenhangers’. Ze moeten personeel aantrekken en beheren, omgaan met overheidsregels en -interventies, betrouwbare leveranciers hebben, de uitdaging van concurrenten doorgronden en klanten tevreden houden. De organisatie opereert onder verschillende omstandigheden en in verschillende landen en het boek laat zien hoe kartels verschillende strategieën aangaan om deze uitdagingen het hoofd te bieden.

Hoofdstuk 1 concentreert zich op Andes-coca en merkt op dat er een nauwe toeleveringsketen bestaat tussen coca-producenten en hun kartelkopers die het product verwerken tot cocaïne. Er is maar één markt in de stad als je je cocabladeren wilt verkopen. Onder dit soort omstandigheden zijn er twee effecten. Ten eerste brengen kartels eenvoudig de druk op boeren door de kosten van uitroeiingsverliezen door te berekenen aan boeren die het moeten opnemen – een soort verborgen kostenpost. Deze praktijken zien eruit als welkome “efficiëntieverbeteringen” voor consumenten voor wie de prijzen laag blijven, maar zijn een probleem voor producenten die de last dragen van die efficiëntieverbeteringen. Arme boeren worden nog armer. Ten tweede, als de hitte in een bepaald gebied te hoog op de kartels komt te staan, verplaatsen ze zich gewoon naar een ander – het “kakkerlakeffect”. Dit verstoort noch verhoogt de kosten van coca-productie, vanwege de monopsonistische (er is maar 1 koper) toeleveringsketen die wordt gecontroleerd door weinig dominante kopers. Als je jouw product wilt verkopen, moet je volgens hun regels spelen en hun prijzen accepteren.

Hoofdstuk 2 verkent zakelijke concurrentie door de lens van Cuidad Juarez op het hoogtepunt van het geweld van het kartel daar om de stad onder controle te krijgen. Toen het Juarez-kartel in verval raakte door uitputting van zijn leiderschap, dat al eind jaren negentig begon. De rivaal Sinaloa Cartel en El Chapo “Shorty” Guzman stapten in de markt om het vacuüm te vullen, gewoon omdat het besturen van een gatewaypoort in de VS financieel lucratief is. Omdat het Sinaloa-kartel de toezichthouders (d.w.z. de politie) moest reguleren, vonden ze uiteindelijk een gewillige partner, niet bij de lokale bevolking, maar bij de federale politie en het leger. Het doel was om dat stuk ten koste van alles te beheersen. Vandaar de schokkende niveaus van geweld vanaf het einde van de jaren 2000.

Vergelijk dit met El Salvador, waar de kartelstrategie anders was. In plaats van te concurreren, spanden de Mara Salvatrucha en de Barrio 18 samen, waardoor een grote markt werd verdeeld in kleinere monopolies, zodat iedereen zijn eigen plan kon maken. Het geweld daalde snel onder deze veranderde marktomstandigheden, goed voor iedereen. Mooi les voor strategisch management!

Hoofdstuk 3 behandelt een belangrijke HR-uitdaging: kartels en hun personeelsproblemen. Omdat het een illegale onderneming is, kunnen kartels niet adverteren voor hun posities. Gevangenissen zijn een centrum voor werving en training. Aan de hand van enkele zeer grappige anekdotes onderstreept hij dat low- en mid-level-agenten vaak niet per se de scherpste mensen zijn, wat ingaat tegen het stereotype van robotachtige, meedogenloze professionals.

Kartels hebben dus een HR-probleem voor het beheren van werknemers, klanten en leveranciers in een wereld waar contractrecht niet bestaat; vandaar de terugval naar geweld. De meest succesvolle kartels hebben dus de beste systemen voor personeelsbeheer die in een autoritair systeem van commandobesturing vertrouwen vereist is. Sommige kartels zijn zo ver gegaan dat ze codes van ethiek hebben opgesteld om het lokaas van interne uitbuiting of andere vormen van regelrechte diefstal tegen te gaan wanneer het zo gemakkelijk en verleidelijk is van de eigen waar of geld te snoepen. Zie ook de misdaad verhalen die je kan vinden bij de narcotica in de haven van Antwerpen of plekken in Nederland.

Hoofdstuk 4 pakt het verhaal van het kartel als een sociaal ondersteuningssysteem voor bedrijven. In Mexico zijn kartels bezig met het creëren van een schaduwstaat in veel delen van het land door een kritische sociale ondersteuningsrol te vervullen die is weggegooid door een corrupte en failliete centrale overheid, evenals de katholieke kerk, die ook op moeilijke tijden verkeert . Als men de punten van de inwerking van het kartel in de hedendaagse maatschappij met elkaar verbindt, gaat deze veel verder dan het plaatselijke sociale welzijn. Zoals Wainwright opmerkt, worden regionale journalisten in Mexico grotendeels het zwijgen opgelegd door geweld of de dreiging ervan. Hieraan kunnen we toevoegen dat alle vormen van openbare veiligheid zijn geïnfiltreerd en gecompromitteerd. We kunnen hetzelfde zeggen over het politieke systeem. Over het geheel genomen lijkt dit veel op een beginnende burgeroorlog.

Hoofdstukken 5 beschouwt het proces van “offshoring”, omdat kartels het steeds moeilijker vinden om thuis zaken te doen vanwege verhoogde veiligheid of andere verstoringen. Volgens standaard wereldwijde procedures voor kapitaalbeheer gaan ze over naar een meer toegeeflijke omgeving waar zakendoen goedkoper, sneller is en je je geen zorgen hoeft te maken.

Conclusie

Een leuk boek, dat wellicht aardig is te gebruiken bij de lessen. Wellicht is het mogelijk een student die in het vorige jaar in mijn klas zat en geheime operaties deed met de narcotica business eens te vragen een gast college te houden als aanvulling op het boek.

Rudolph Regter

#strategischmanagement #lesmateriaal #branding #logistiek #franchising #diversificatie